Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc tiếp thu, giải trình và chỉnh lý dự thảo Luật Việc làm (sửa đổi)

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh điều hành phiên họp

Báo cáo tóm tắt Về việc tiếp thu, giải trình và chỉnh lý dự thảo Luật Việc làm (sửa đổi) do Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh trình bày cho biết, các ý kiến góp ý của đại biểu Quốc hội đã được tiếp thu tối đa, đúng tinh thần đổi mới tư duy trong công tác lập pháp và thể hiện đầy đủ tại Dự thảo Luật. Đến nay dự thảo Luật đã bảo đảm đúng mục tiêu sửa đổi Luật, không có nội dung lớn còn ý kiến khác nhau giữa Cơ quan chủ trì soạn thảo, Cơ quan chủ trì thẩm tra. Dự thảo Luật sau khi chỉnh lý gồm 08 Chương, 55 điều (giảm 03 điều so với dự thảo Luật trình Quốc hội thảo luận tại kỳ họp thứ 9).

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh

Làm rõ việc tiếp thu, giải trình và chỉnh lý dự thảo Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, Về chính sách của Nhà nước về việc làm tại Điều 4, Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội xin được giữ như dự thảo Luật. Về đối tượng vay vốn chính sách hỗ trợ tạo việc làm tại Chương II, dự thảo Luật đã chỉnh lý theo hướng giao Chính phủ căn cứ vào tình hình kinh tế - xã hội để quyết định mở rộng đối tượng được vay với mức lãi suất thấp hơn khi vay vốn hỗ trợ tạo việc làm, duy trì, mở rộng việc làm và vay vốn hỗ trợ đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng.

Về mức hưởng trợ cấp thất nghiệp hằng tháng, Chủ nhiệm Nguyễn Đắc Vinh cho biết, Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội xin được giữ như dự thảo Luật; Bởi qua rà soát nhận thấy:

Mức hưởng là 60% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp (180%) là tương đối phù hợp với thông lệ quốc tế và các mức trợ cấp mà người lao động được nhận khi mất việc làm theo quy định hiện hành. Mức này đảm bảo cho người lao động giảm bớt khó khăn, ổn định cuộc sống trong thời gian thất nghiệp cho tới khi tìm được việc làm mới. Mức hưởng trợ cấp thất nghiệp hiện nay cũng phù hợp với nguyên tắc mức hưởng bảo hiểm thất nghiệp được tính trên cơ sở mức đóng và khả năng cân đối thu chi của Quỹ bảo hiểm thất nghiệp (theo báo cáo của Bảo hiểm xã hội Việt Nam thì từ năm 2020 đến nay, số thu và chi bảo hiểm thất nghiệp hằng năm cân bằng nhau).

Các đại biểu tham dự phiên họp

Bên cạnh đó, theo kinh nghiệm của các quốc gia thực hiện thành công chính sách bảo hiểm thất nghiệp hoặc bảo hiểm việc làm và quy chuẩn quốc tế về bảo hiểm thất nghiệp thì mức trợ cấp thất nghiệp không ít hơn 45% của thu nhập trước đó hoặc không ít hơn 45% của tiền lương tối thiểu theo quy định hoặc của tiền lương của người lao động bình thường nhưng không ít hơn mức sống cơ bản tối thiểu; thời gian hưởng trợ cấp thất nghiệp tối thiểu là 12 tuần (03 tháng) trong thời kỳ 12 tháng. Ngoài ra, theo Điều 48 và Điều 49 Bộ luật Lao động quy định trách nhiệm của người sử dụng lao động trong việc chi trả trợ cấp thôi việc cho người lao động đã làm việc thường xuyên từ đủ 12 tháng trở lên (mỗi năm làm việc được trợ cấp ½ tháng tiền lương (50% mức tiền lương)) và trợ cấp mất việc làm cho người lao động đã làm việc thường xuyên cho mình từ 12 tháng trở lên (mỗi năm làm việc trả 01 tháng tiền lương (100% mức tiền lương) nhưng ít nhất phải bằng 02 tháng tiền lương (tối thiểu 200% mức tiền lương).

Về khiếu nại, tố cáo về bảo hiểm thất nghiệp, Chủ nhiệm Nguyễn Đắc Vinh cho biết Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội đã rà soát, chỉnh lý nhằm bảo đảm phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan sau khi sắp xếp tổ chức bộ máy trong hệ thống chính trị, đồng thời thống nhất với quy định của pháp luật về khiếu nại, tố cáo và thể hiện tại các điều 50, 51 và 52. Đồng thời, bỏ quy định về xử lý vi phạm pháp luật về bảo hiểm thất nghiệp do nội dung này đã được điều chỉnh trong các văn bản pháp luật chuyên ngành. Còn về hiệu lực thi hành, Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội đã chỉnh lý theo hướng quy định Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2026.

Đánh giá cao việc tiếp thu, chỉnh lý của cơ quan chủ trì thẩm tra và cơ quan chủ trì soạn thảo đối với dự thảo Luật Việc làm (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng đề nghị tiếp tục hoàn thiện thêm về mặt kỹ thuật.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng

Theo đó, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp nhận thấy: Cùng một nội dung về hỗ trợ đào tạo nghề tại khoản 2 Điều 10 và khoản 1 Điều 12 của dự thảo Luật, nhưng đối với các đối tượng khác nhau thì dự thảo Luật lại đang giao cho các cơ quan khác nhau quy định cụ thể. Do đó đề nghị rà soát, thống nhất lại một cơ quan. “Ví dụ, điểm b khoản 2 Điều 10 quy định người lao động ở khu vực nông thôn được hỗ trợ đào tạo nghề theo quy định của Thủ tướng Chính phủ, trong khi khoản 1 Điều 12 lại quy định thanh niên được hỗ trợ đào tạo nghề theo quy định của Chính phủ. Như vậy, Chính phủ phải ban hành một văn bản quy định hỗ trợ đào tạo nghề cho thanh niên, còn Thủ tướng lại ban hành một văn bản quy định hỗ trợ đào tạo nghề cho người lao động ở khu vực nông thôn”, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng chỉ rõ.

Góp ý Điều 17 và Điều 18 về đăng ký lao động, Chủ nhiệm Hoàng Thanh Tùng nhận thấy, quy định của dự thảo Luật chưa thể hiện được sự kết nối của đăng ký lao động, thông tin mà người lao động cần phải đăng ký và quản lý dữ liệu liên quan đến đăng ký lao động này với các cơ sở dữ liệu hiện hành. “Phải có một sự kết nối giữa thông tin đăng ký lao động với các cơ sở dữ liệu đã có và đây là yêu cầu của Nghị quyết 57 để khai thác tối đa và tránh trùng lặp, gây lãng phí khi yêu cầu người lao động cung cấp lại thông tin mà những thông tin đó đã được quản lý ở trong các cơ sở dữ liệu hiện hành của nhà nước. Cho nên, tôi đề nghị chỗ này có sự rà soát, xử lý thêm để vừa thúc đẩy việc ứng dụng khoa học công nghệ trong việc quản lý thông tin đăng ký lao động vừa tránh lãng phí”, Chủ nhiệm Hoàng Thanh Tùng đề nghị.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cũng đề nghị nghiên cứu bổ sung quy định về quyết toán chi tổ chức và hoạt động bảo hiểm thất nghiệp tương tự như bảo hiểm xã hội. Đồng thời đề nghị về hiệu lực thi hành Luật nên áp dụng sớm để cải thiện điều kiện lao động và vấn đề việc làm cho người lao động góp phần thúc đẩy tăng trưởng, phát triển kinh tế - xã hội.

Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Văn Hồi

Tiếp thu ý kiến Thường vụ Quốc hội, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Văn Hồi cho biết, cơ quan soạn thảo sẽ rà soát và nghiên cứu để hoàn thiện dự thảo Luật liên quan đến các quy định: Về hiệu lực thi hành, về hỗ trợ đào tạo nghề, về tổ chức quyết toán chi về bảo hiểm thất nghiệp.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh phát biểu kết luận

Kết luận nội dung làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao sự nỗ lực và sự phối hợp chặt chẽ giữa Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội, Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp, Bộ Nội vụ và các cơ quan có liên quan trong việc nghiên cứu, giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Việc làm (sửa đổi). Đồng thời đề nghị, các cơ quan khẩn trương tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội rà soát, chỉnh lý kỹ thuật, hoàn thiện dự thảo Luật, hoàn thiện báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật đảm bảo đúng tiến độ. Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh đặc biệt lưu ý các cơ quan phối hợp tiếp tục rà soát kỹ lưỡng để bảo đảm nội dung dự thảo Luật mang tính khoa học, dự báo cao, đáp ứng yêu cầu thực tiễn của lĩnh vực việc làm./.

Như Thảo – Cao Hoàng – Thế Anh