Xem cách Gen Z định nghĩa lại khái niệm thất nghiệp

Gen Z tại Việt Nam đang thể hiện xu hướng nhảy việc rõ rệt hay trong khảo sát của Việc Làm Tốt trong 6 tháng đầu năm 2024. Theo đó, có tới 85% người lao động có nhu cầu chuyển việc, trong đó nhóm tuổi 18–24 dẫn đầu với tỷ lệ hơn 96% . Một nghiên cứu khác từ Anphabe cho biết, Gen Z trung bình chỉ gắn bó với một công ty trong khoảng 1,9 năm, trong khi cần khoảng 2,5 năm để được thăng chức.

Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, trong quý I năm 2025, tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên Việt Nam (từ 15 đến 24 tuổi) là 7,93%, cao hơn nhiều so với tỷ lệ thất nghiệp chung của cả nước là 2,24%. Điều này cho thấy nghỉ lệ thất nghiệp hay nhảy việc của thế hệ Gen Z đang trong độ tuổi lao động có chỉ số cao nhất từ trước đến giờ so với các thế hệ trước đây.

Gen Z cũng trải qua khủng hoảng thất nghiệp, nhưng không để mình bị nhấn chìm

Phạm Nguyễn Bảo Ngọc (23 tuổi, quận Gò Vấp, TP.HCM) chủ động nghỉ việc để tìm kiếm hướng đi mới, nhưng cũng không tránh khỏi cảm giác áp lực và hoang mang trong những ngày đầu thất nghiệp. Khi xung quanh là hình ảnh bạn bè bận rộn và thành công, Ngọc từng rơi vào trạng thái “áp lực đồng trang lứa”.

Thay vì để bản thân bị nhấn chìm, bạn chọn cách chuyển hóa khó khăn bằng việc rèn luyện kỹ năng, mở rộng mối quan hệ và... lập một kênh TikTok như một “nhật ký số” để kể lại hành trình của mình. Từ đó, những video chân thực và gần gũi bất ngờ nhận được sự đồng cảm, giúp bạn không chỉ vượt qua khủng hoảng mà còn phát triển hình ảnh cá nhân và nghề nghiệp theo cách không ngờ tới.

Thế hệ ưu tiên sự thoải mái trong công việc và quan tâm hàng đầu các chế độ đãi ngộ, phúc lợi cho nhân viên. (Ảnh: SunUni Academy)

Hay như Nguyễn Xuân Tuyển (27 tuổi, cũng sống tại quận Gò Vấp) từng là cán bộ trong một đơn vị thuộc Thành Đoàn TP.HCM, sau chuyển sang làm ở doanh nghiệp tư nhân. Đầu năm 2025, bạn bất ngờ bị cho nghỉ việc mà không kịp chuẩn bị gì, rơi vào trạng thái mất phương hướng và khủng hoảng nặng nề. Tuyển bắt đầu chia sẻ hành trình thất nghiệp lên TikTok như một cách để trút bầu tâm sự.

Thế nhưng, chính sự thật thà, chân phương trong cách kể chuyện lại giúp kênh của bạn lan tỏa mạnh mẽ. Nhận được sự đồng cảm từ cộng đồng, Tuyển dần xây dựng lại nội dung theo hướng tích cực, mở rộng chủ đề về hành trình khởi nghiệp từ con số 0. Kênh TikTok không chỉ giúp anh vực dậy tinh thần mà còn mở ra những cơ hội công việc mới.

Hai bạn trẻ ấy không chọn cách giấu mình trong bóng tối của thất nghiệp, điều mà nhiều người vẫn xem là cú sốc khó nói ra. Thay vào đó, họ chọn kể thật câu chuyện của mình, như một cách tìm kiếm sự đồng cảm và không ngừng nâng cấp bản thân, sẵn sàng đón cơ hội công việc khi nó đến.

Mạng xã hội là “sân khấu” để Gen Z thể hiện bản thân và mở rộng cơ hội

Không đơn thuần là nơi để giải trí, mạng xã hội đã trở thành “bệ phóng” giúp Gen Z thể hiện cá tính và xây dựng hình ảnh cá nhân một cách sáng tạo và chân thật. Các nền tảng như TikTok, Instagram, YouTube là công cụ giúp họ kể câu chuyện về thất nghiệp, quá trình phát triển kỹ năng và hành trình tìm kiếm bản thân.

Việc tận dụng công nghệ hiện đại ngày nay khiến Gen Z không còn lo lắng khi rơi vào cảnh “bị thất nghiệp”. (Ảnh: TopZone)

Chia sẻ câu chuyện trên mạng xã hội không chỉ giúp họ giải tỏa tâm lý mà còn mở ra cơ hội kết nối với cộng đồng, thu hút sự quan tâm của các nhà tuyển dụng hiện đại những người ngày càng đánh giá cao personal branding và dấu ấn cá nhân trên mạng.

Đối với Gen Z, mạng xã hội chính là “CV sống” chứng minh năng lực, sự chủ động và khác biệt so với những hồ sơ ứng tuyển truyền thống. Chính sự sáng tạo và chủ động này đã giúp nhiều bạn trẻ không chỉ vượt qua khủng hoảng thất nghiệp mà còn tìm được những công việc phù hợp, thậm chí được các doanh nghiệp mời gọi hợp tác.

Nhiều doanh nghiệp ngày nay ưu tiên lựa chọn các ứng viên trẻ có khả năng xây dựng thương hiệu cá nhân. (Ảnh: Career Việt)

So với cách tìm việc truyền thống của các thế hệ trước vốn là gửi hàng loạt CV, chờ phản hồi và tham gia các vòng phỏng vấn căng thẳng Gen Z lại biết cách “để cơ hội tìm đến mình” bằng cách xây dựng hình ảnh cá nhân trên mạng xã hội.

Bảng so sánh quy trình tìm kiếm cơ hội việc làm giữa 2 thế hệ Gen Z và Gen Y.

Gen Z thế hệ lớn lên cùng mạng xã hội được kỳ vọng sẽ là những người hiểu rõ sức mạnh này và tận dụng nó một cách hiệu quả nhất. Thế nên có thể nói mạng xã hội chính là sân khấu để Gen Z thể hiện cá tính, chất riêng và chọn lọc được những môi trường làm việc bản thân mong muốn một cách chủ động. Đây chính là lợi thế cạnh tranh mới của Gen Z trong thế giới việc làm đầy biến động hiện nay.

Khi thất nghiệp không còn là dấu chấm hết

Thất nghiệp với Gen Z không còn là vết trượt dài đáng sợ mà là thời điểm để tạm dừng, nhìn lại chính mình và tái thiết lại hành trình sự nghiệp một cách chủ động. Câu chuyện của những bạn trẻ như Bảo Ngọc hay Xuân Tuyển chính là minh chứng rằng ngay cả trong những giai đoạn tưởng chừng tối tăm nhất, chỉ cần bạn giữ được tinh thần sáng tạo, kết nối và dám kể thật, thì ánh sáng của cơ hội vẫn luôn hiện hữu.

Thế hệ Gen Z đang chứng minh rằng thành công không đến từ việc làm theo lộ trình có sẵn, mà đến từ khả năng thích nghi, dấn thân và tận dụng thế mạnh của thời đại để biến điều không thể thành có thể. Như lời nhà khoa học Albert Einstein đã từng nói “In the middle of difficulty lies opportunity.” (tạm dịch: Trong gian khó luôn ẩn chứa cơ hội), có lẽ vì thế mà thế hệ này luôn biến “nguy thành cơ” để làm chủ mọi cuộc chơi.

Châm ngôn sống động của nhiều bạn trẻ giúp vượt qua những giai đoạn khó khăn trong cuộc sống kể cả trong môi trường công sở. (Ảnh: The Osborne Group)

Vậy còn bạn thì sao? Liệu đã sẵn sàng chia sẻ câu chuyện thật của mình, nắm lấy những công cụ sẵn có trong thời đại số và tự tạo ra cơ hội cho chính mình?

Hải Yến - TTS