Giữ 'thông mạch' chính quyền số

Một trong những điều người dân cần sau hợp nhất cấp xã, cấp tỉnh, đó là dịch vụ công trực tuyến vận hành liền mạch, nhanh chóng, minh bạch và dễ tiếp cận

Chỉ còn hơn tháng nữa, Hải Dương và các địa phương khác trên cả nước sẽ đồng loạt thực hiện việc bỏ cấp huyện và sáp nhập các đơn vị hành chính cấp xã. Sau đó là thực hiện hợp nhất Hải Dương – Hải Phòng. Cùng với thay đổi địa giới hành chính, thu gọn bộ máy sẽ đặt ra yêu cầu cao hơn về năng lực quản trị điều hành.

Trong bối cảnh chuyển đổi số đang là xu thế toàn cầu, sự liền mạch trong vận hành hệ thống công nghệ thông tin và cung cấp dịch vụ công trực tuyến không đơn thuần là tiện ích hành chính, mà là yếu tố sống còn để duy trì lòng tin của người dân, doanh nghiệp và toàn xã hội đối với chính quyền sau hợp nhất.

Thực tế, việc sắp xếp, hợp nhất đơn vị hành chính cấp xã cũng đặt ra nhiều bài toán về hạ tầng công nghệ thông tin, chuyển đổi số. Chuẩn bị hợp nhất Hải Dương – Hải Phòng, lãnh đạo chính quyền 2 địa phương đã cơ bản lựa chọn 12 hệ thống công nghệ thông tin, chuyển đổi số cốt lõi để vận hành sau hợp nhất.

Tuy nhiên, áp lực “gộp làm một” nhiều nền tảng hạ tầng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, từ quản lý văn bản đến ứng dụng công dân số, trục tích hợp dữ liệu (LGSP) đến kho dữ liệu dùng chung… không hề nhỏ, nhất là khi thời gian còn lại chỉ vài tháng. Đó là sự hợp nhất hàng chục hệ thống công nghệ khác nhau, hàng triệu bản ghi dữ liệu, hàng trăm, hàng nghìn quy trình nội bộ đang vận hành riêng rẽ, thậm chí nhiều hơn thế.

Dễ thấy rủi ro về xung đột hệ thống, mất dữ liệu, sai lệch khi chuyển đổi và cả chồng chéo quy trình là hoàn toàn hiện hữu nếu thiếu một quy trình đồng bộ, bài bản.

Trong kỷ nguyên chính phủ điện tử, nếu hệ thống quản lý văn bản bị ngưng trệ một ngày, cả trăm văn bản chỉ đạo có thể không được phát hành. Nếu dịch vụ công trực tuyến không đồng bộ, hồ sơ đăng ký kinh doanh, khai sinh, chứng thực sẽ phải xử lý lại từ đầu. Một lỗi cấu hình nhỏ trong hệ thống liên thông dữ liệu cũng có thể dẫn đến rối loạn trong xác thực cư trú, thuế, bảo hiểm... Hơn nữa, nếu phải quay lại nộp hồ sơ giấy, chờ xác nhận mới thì hình ảnh chính quyền hiện đại sẽ “mất điểm” trong mắt người dân.

Cả Hải Dương và Hải Phòng đều rất chủ động trong các nhiệm vụ về công nghệ thông tin, chuyển đổi số. Cuộc họp giữa lãnh đạo 2 địa phương ngày 22/5 vừa qua đã thể hiện điều đó. Phương án phân công cũng cơ bản được phân chia phù hợp, qua đó tối ưu hóa đầu tư, tránh trùng lặp, đồng thời giữ được sự liên tục của các dịch vụ công sau ngày hợp nhất.

Bên cạnh sự chủ động đó, thách thức lớn nhất trong giai đoạn tới vẫn nằm ở khâu triển khai đồng bộ, chuyển đổi dữ liệu an toàn và đào tạo đội ngũ sử dụng thành thạo. Một thực tế đáng lo ngại là nhiều địa phương cấp xã chưa từng vận hành hội nghị trực tuyến với thiết bị đầu cuối hiện đại. Một số hệ thống hiện nay vẫn đang hoạt động độc lập, chưa kết nối hoặc chia sẻ dữ liệu theo chuẩn dùng chung. Điều này có thể gây đứt mạch chỉ đạo trong những ngày đầu sau hợp nhất nếu không có phương án ứng cứu, xử lý rõ ràng.

Thêm vào đó, nếu thiếu cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa các sở, ban, ngành, địa phương, nguy cơ xung đột dữ liệu, trùng lặp phần mềm hoặc bỏ sót hệ thống chuyên ngành hoàn toàn có thể xảy ra.

Là “kiến trúc sư công nghệ”, Sở Khoa học và Công nghệ với vai trò là cơ quan kỹ thuật nòng cốt cần khẩn trương phối hợp hoàn thiện các nhiệm vụ đặt ra. Từ cấu hình hệ thống dùng chung, chuẩn hóa dữ liệu, chuyển đổi từ hệ thống cũ sang nền tảng mới đến thiết lập tài khoản người dùng, bảo đảm an toàn bảo mật và dự phòng hệ thống. Những hệ thống dữ liệu có tính đặc thù cao như giáo dục, y tế, tài nguyên, môi trường… lại cần chú ý hơn.

Một việc quan trọng khác, đó là kế hoạch tập huấn diện rộng cho đội ngũ cán bộ các cấp, đặc biệt là ở cấp xã, nơi dễ bị bỏ sót nhất, song tới đây lại đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình chuyển đổi số.

Một điểm khác cần lưu ý, đó là vai trò của các doanh nghiệp công nghệ thông tin, viễn thông trong quá trình hợp nhất. Những doanh nghiệp này sẽ không đứng ngoài cuộc, song cũng cần quy định rõ các nhiệm vụ, nhất là trong xử lý sự cố, phối hợp đào tạo.

Người dân và doanh nghiệp không quan tâm đến việc hệ thống nào được giữ lại, công nghệ nào được chọn. Thứ họ cần là dịch vụ công trực tuyến vận hành liền mạch, nhanh chóng, minh bạch và dễ tiếp cận.

SONG TƯỜNG